Terugdraaiende tellers, digitale meters, terugleververgoedingen, thuisbatterijen. Om informatie in te winnen over de installatie van zonnepanelen, moet je duidelijk over heel wat jargon beschikken. Tot vandaag. Straf zet alle laatste ontwikkelingen voor jou op een rijtje en geeft ook een antwoord op de prangende vraag: moet ik nu zonnepanelen installeren of niet?
Om al meteen op die vraag te antwoorden: als je al een tijdje twijfelt over zonnepanelen en je hebt er ook een geschikte locatie voor, dan bestel je ze liever vandaag dan morgen. Dat heeft alles te maken met de nieuwe premieregeling van de Vlaamse regering, waar we straks uitgebreid op terugkomen. Maar eerst: even terugspoelen naar eind 2020, begin 2021.
De saga van de terugdraaiende teller
Het jaar 2020 kende een absolute rush op zonnepanelen. Logisch: vanaf 2021 zou de digitale meter zijn intrede doen. Daarmee verdween de gunstige regeling van de oude meter, vooral gekend als de ‘terugdraaiende teller’. Die draait letterlijk terug als je meer stroom produceert, waardoor je minder betaalt. Met het verdwijnen van die teller, verdwijnt dus ook het grote financiële voordeel van zonnepanelen. Dat wou de Vlaamse regering graag compenseren met een ‘amendement’ aan het ontwerpdecreet: wie voor eind 2020 zonnepanelen installeerde, kon nog tot 15 jaar lang genieten van het oude systeem. Win-win. Iedereen tevreden.
Plottwist
Of toch niet. Op 14 januari 2021 maakte het Grondwettelijk Hof gehakt van deze regeling. Het was VREG, de onafhankelijke autoriteit van de Vlaamse energiemarkt, die naar het Hof stapte. Enerzijds omdat de verlenging het effect van de digitale meter tenietdeed (daarover hieronder meer), anderzijds omdat het leidde tot discriminatie tussen eigenaars van zonnepanelen voor en na 1 januari 2021. VREG gaf die opmerkingen trouwens al veel eerder door, in 2019. Maar het ontwerpdecreet werd toen ongewijzigd ingediend.
Analoge teller tot 2025
De Vlaamse regering deed vervolgens aan damage control door eigenaars van zonnepanelen die nog géén digitale meter lieten installeren, uitstel te geven tot uiterlijk eind 2024. Dat betekent dus dat ze nog tot 2024 kunnen profiteren van het ‘oude’ systeem. Wie wél al een digitale meter heeft, krijgt een eenmalige premie die afhankelijk is van hoeveel panelen je hebt, hoelang je ze al hebt en welk rendement je er al kon uithalen.
Zonnepanelen na 1 januari 2021
Allemaal goed en wel, maar daarmee ken je de situatie vandaag nog niet. Het is alleszins een feit dat wie nu voor zonnepanelen kiest, een digitale meter krijgt. Begrijpelijk dat je daar, na bovenstaande paragrafen te hebben gelezen, niet meteen blij van wordt. Maar de digitale meter is wel degelijk voor een reden in het leven geroepen. Dankzij de digitale meter val je onder het systeem van het nettarief ‘werkelijke afname’. Je betaalt dan enkel wat je werkelijk afneemt van het elektriciteitsnet. Da’s heel voordelig wanneer je vooral stroom verbruikt als de zon schijnt, met andere woorden: overdag.
Met de digitale meter wil de Vlaamse regering dus vooral haar inwoners stimuleren om de energie die ze produceren via zonnepanelen onmiddellijk te verbruiken.
Thuisbatterij: de oplossing?
Toegegeven, daar kan zeker ook een schoentje knellen. We zouden het na dit coronajaar haast vergeten, maar overdag zijn de meeste mensen op verplaatsing aan het werk. Een shift naar meer thuiswerk is bij veel bedrijven absoluut aan de orde, maar stellen dat je steeds thuis bent én stroom verbruikt wanneer de zon het hardst haar best doet… Is toch net wat overdreven. Een ander gevolg van de digitale meter is bijgevolg dat mensen aangespoord worden om rationeler om te gaan met hun elektriciteitsverbruik.
Een thuisbatterij kan daar een oplossing bieden. Om te vermijden dat je een overschot aan elektriciteit op het net moet zetten (waar je óók wel een vergoeding voor krijgt, maar die bedraagt maar een tiende van wat je zelf betaalt voor elektriciteit via het net), kan je je overtollige stroom opslaan om later te gebruiken. Zo krik je je eigenverbruik op tot wel 70% of iets meer. Weet wel: volledig onafhankelijk zijn van het net is (voorlopig) nog een utopie.
Zo’n batterij, wakosta? Euhm, veel. En tegen de tijd dat je alle kosten eruit hebt gehaald, is je batterij alweer aan vervanging toe. Daarom wordt aangeraden om eerst in kaart te brengen hoe je verbruik eruitziet en of een batterij wel interessant is voor jouw situatie. Blijkt dat wel zo te zijn, dan profiteer je de komende 3 jaar nog van een mooie premie (zie hieronder).
Maximaal inzetten op eigenverbruik
Het loont sowieso de moeite om eerst te bekijken hoe je – zonder batterijen – je eigen stroom maximaal kan gaan verbruiken. Kijk daarvoor eens naar de apparaten die het meest ‘elektriciteitsslorpend’ zijn, zoals je wasmachine, je droogkast of je vaatwas. Door die overdag te laten draaien op momenten dat je panelen stroom opwekken, kan je je zelfverbruik al een pak verhogen.
Elektrische auto
Ben jij al helemaal mee met de omschakeling naar hybride en volledig elektrische wagens? Dan heb je ook hier weer een kans om je zelfverbruik de hoogte in te jagen. Je moet je auto dan wel zien op te laden wanneer je panelen het meeste stroom kunnen opwekken.
Elektrische boiler
Normaal gezien slaat een elektrische boiler ’s nachts aan. Je kan echter zelf instellen dat die overdag opspringt, waardoor je boiler volop gebruik kan maken van de stroom die je panelen opwekken.
Premies
Zonnepanelen en thuisbatterijen kosten geld – al moeten we daar de kanttekening bij maken dat die alleen maar goedkoper gaan worden in de toekomst. Daarom ook dat de premies die de Vlaamse regering op dit moment aanbiedt, zullen uitdoven tegen 2024. We lijsten ze hieronder op.
Premie voor zonnepanelen
Netbeheerder Fluvius biedt een eenmalige premie aan aan personen die vanaf 2021 zonnepanelen installeren. Uiteraard moet je daarvoor aan een paar voorwaarden voldoen, waarvan de belangrijkste zijn dat je een erkende installateur moet inschakelen en dat je een geïsoleerd dak moet hebben.
Een premie aanvragen kan nog tot in 2024, maar weet wel dat die elk jaar kleiner is. Zo kan je in 2021 nog maximaal 1.500 euro terugkrijgen van je zonnepanelen (afhankelijk van hoeveel je er installeert). In 2022 is dat nog maar maximaal 1.125 euro, en in 2024 krijg je nog maar 375 euro terug.
Daarom dus dat we in de inleiding al schreven: als je twijfelt, hak dan liever vandaag dan morgen de knoop door. Hoe sneller je beslist, hoe groter je premie.
Premie voor thuisbatterijen
Hetzelfde gaat op voor de premie voor thuisbatterijen: ook die wordt jaar na jaar kleiner om volledig uit te doven in 2025. Onderstaande tabel van De Tijd geeft duidelijk weer hoe de premieregeling eruitziet.
Voor je de knoop doorhakt…
… Zoek je best even je adres op via de Zonnekaart. Je ontdekt er meteen of jouw dak geschikt is voor zonnepanelen en/of een zonneboiler. Uiteraard is het geen exacte wetenschap, maar het geeft alvast een goede indicatie. Dit kan je ook doen wanneer je op huizenjacht bent, trouwens: check je potentiële nieuwe adres via de Zonnekaart en ontdek meteen of je in de toekomst voor zonnepanelen kan gaan. (Oefen anders meteen eens met onze beschikbare panden?)
Zit je in ’t groen? Dan is de volgende stap om een professional uit te nodigen en samen te bekijken hoeveel zonnepanelen jouw huishouden nodig heeft en waar je die dan het best plaatst.
In een notendop
Wij zijn uitgepraat en gaan nu gewoon zélf het paneel uithangen en van de zon genieten. Hieronder vatten we nog eens samen wat je moet weten over zonnepanelen installeren vanaf 2021:
- De terugdraaiende teller is verdwenen.
- De digitale meter is nu de norm.
- Door de digitale meter word je aangespoord om rationeler met je energieverbruik om te gaan.
- Bekijk dus hoe je jouw zelfverbruik kan maximaliseren met zonnepanelen (via je wasmachine, elektrische auto of elektrische boiler).
- Ook een thuisbatterij aankopen is een optie. Daarmee sla je stroom op wanneer je ‘m niet meteen kan gebruiken.
- Zowel voor zonnepanelen als voor thuisbatterijen geniet je nog tot en met 2024 van een premie.
- Die premie wordt elk jaar steeds kleiner om uiteindelijk uit te doven in 2025.
- Check of jouw woning ideaal is voor zonnepanelen via de Zonnekaart.
Succes met beslissen!
